Ο ασθενικός, μικρός το δέμας Καρκαβίτσας, επιχειρεί οδοιπορικά που συνεπάγονται μεγάλες ταλαιπωρίες. Με τη φοβερή παρατηρητικότητά του, το πάθος του για τη λεπτομέρεια και την ακρίβεια της περιγραφής, τις ιστορικές, μυθολογικές και γεωγραφικές του γνώσεις, την τόλμη του να γράφει την αλήθεια, την ωμή, λιτή και ποιητική του γλώσσα, την απόλυτη ειλικρίνεια του, τις θαρραλέες και χωρίς ψιμύθια κρίσεις του, την υπόγεια αγάπη του για τους κατατρεγμένους, την άγρια αποστροφή του για τους κάθε λογής δυνάστες, τις συνεχείς και καίριες αναφορές στο δημοτικό τραγούδι, το ρίγος των ορέων που τον συνεπαίρνει, τον θαυμασμό του για τους αμαρτωλούς που θυσιάστηκαν, τη συμπάθεια και την πίκρα του προς όσους εξωθήθηκαν και κατέστησαν παράνομοι, φυγόδικοι ή και λήσταρχοι ακόμη - ο Καρκαβίτσας μας προσφέρει ένα συναρπαστικό ανθρώπινο τοπίο, μια μοναδική ανθρωπογεωγραφία και μια χαρακτηρολογική χαρτογράφηση του τόπου μας, η οποία διατηρεί στο ακέραιο την τραγική της επικαιρότητα.